Νέα κορβέτα και τέταρτη Belharra FDI HN οι μόνες εναλλακτικές του Πολεμικού Ναυτικού – Υψηλό το ρίσκο εκσυγχρονισμού των MEKO 200HN.
Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Πολλά έχουν γραφεί τον τελευταίο καιρό με αφορμή τον ανελαστικό πλέον εκσυγχρονισμό του Στόλου των μονάδων επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού. Τελευταία ήταν η τοποθέτηση του πρωθυπουργού όπου εμμέσως προανήγγειλε τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών MEKO 200HN. Αν θέλουμε όμως, έστω εκ των υστέρων, να εξετάσουμε το πρόβλημα ορθολογικά, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την πραγματική του βάση:
Όταν αφήνεις μια τόσο κρίσιμη υπόθεση επί μακρόν (15ετία) στην τύχη του, το πρόβλημα δεν εξαφανίζεται, αλλά θα επανεμφανιστεί νομοτελειακά, επιδεχόμενο δυσκολότερες και πιο αβέβαιες από τη σκοπιά του ρίσκου λύσεις…
Πολλές οι καταγεγραμμένες ανάγκες λοιπόν μετά από 15 έτη αποχής από τη διαδικασία εκσυγχρονισμού των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ποια να πρωτοκαταγράψει κανείς. Την ανάγκη απόκτησης ΤΟΜΑ για τον Ελληνικό Στρατό, τον εκσυγχρονισμό του πυραυλικού Πυροβολικού του ΕΣ, την επαναφορά σε πλόιμη κατάσταση του στόλου των μεταφορικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας, την επανενεργοποίηση των EMB-145H AEW&C στο σύνολό τους, την ανάγκη αγοράς νέων όπλων αέρος -εδάφους/επιφανείας σε συνδυασμό με ατρακτίδια στοχοποίησης για τα μαχητικά F-16, την ανανέωση των μονάδων επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού και την αντικατάσταση των υποβρυχίων Type 209/1100 και –1200;
Να επαναληφθεί στο σημείο αυτό, ότι η προσπάθεια που γίνεται είναι και δεδομένη και απόλυτα σεβαστή. Κανείς δεν την αγνοεί και δεν την υποβαθμίζει. Απλά τονίζεται σε κάθε ευκαιρία ότι οι επιλογές δεν έχουν πλέον το παραμικρό περιθώριο σφάλματος. Σε έναν προϋπολογισμό που εξ αντικειμένου δεν μπορεί να καλύψει το σύνολο των αναγκών, κάθε ευρώ που ξοδεύεται θα πρέπει να πιάσει τόπο στον ταχύτερο δυνατό χρόνο. Η δε κρισιμότητα της ιστορικής συγκυρίας που διέρχεται η χώρα, επιβάλει, οι επιλογές για τις επενδύσεις που θα γίνουν πρέπει να είναι απολύτως ιεραρχημένες – προτεραιοποιημένες.
Η μέχρι σήμερα εμπειρία έχει αποδείξει ότι όταν υπάρχει μία καταγεγραμμένη ανάγκη, αυτή πρέπει να καλύπτεται με βάση κριτήρια τεχνικοοικονομικά, επιχειρησιακά, βιομηχανικά και κριτήρια αποτελεσματικής υποστήριξης και υψηλής διαθεσιμότητας σε βάθος χρόνου. Οι “προσωρινές” και “ενδιάμεσες” λύσεις μπορεί παροδικά, για μικρό δηλαδή χρονικό διάστημα, να καλύψουν την καταγεγραμμένη ανάγκη. Αυτό όμως συνοδεύεται από σημαντικούς περιορισμούς – συμβιβασμούς ως προς την απόδοση, ενώ και το κόστος τους αποδεικνύεται από υψηλό έως εντελώς ασύμφορο.
Οι “ενδιάμεσες” λύσεις επομένως έχουν και σημαντικό κόστος και (κατά κανόνα) χαμηλή απόδοση. Πολλές φορές, δε, έχουν καταστροφικά αποτελέσματα γιατί δεν επιτρέπουν τελικά την υλοποίηση κύριων προγραμμάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η υπόθεση της αγοράς αριθμού μεταχειρισμένων επιθετικών ελικοπτέρων τύπου AH-1P, -Q και -S, από το Ελληνικό Στρατό, από αμερικανικά αποθέματα στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, που ευτυχώς τελικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
Οι παλαιότεροι μπορούν να ανακαλέσουν στη μνήμη τους, ότι είχε τότε κατηγορηθεί η Αεροπορία Στρατού ότι δεν εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία να εισαχθεί νωρίτερα στη φιλοσοφία επιχειρησιακής αξιοποίησης επιθετικών ελικοπτέρων και αντί αυτού έχασε πολύτιμο χρόνο, περιμένοντας την παραλαβή των καινούριων AH-64Α+ Apache, από το δεύτερο εξάμηνο του 1995. Η αλήθεια ήταν πολύ διαφορετική…
Εάν η Αεροπορία Στρατού έκανε το λάθος να επιλέξει τη λύση των “παραχωρηθέντων” παλιών μονοκινητήριων Cobra, θα αναγκαζόταν να δαπανήσει τεράστια ποσά για την επαναφορά τους σε επιχειρησιακή κατάσταση, τα οποία θα στερούνταν από τις υποδομές, τις εκπαιδεύσεις και την υποστήριξη των καινούριων Apache A+. Οι Τούρκοι που επέλεξαν αυτή τη λύση, ενώ επένδυσαν διόλου ευκαταφρόνητα κεφάλαια, ποτέ δεν κατορθώσουν να αποκομίσουν ουσιαστικά επιχειρησιακά οφέλη από τα μονοκινητήρια Cobra, αλλά και από τα δικινητήρια -W που απέκτησαν από τα αμερικανικά αποθέματα.
Πολύ σύντομα απέσυραν τα μονοκινητήρια AH-1P και από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, ξεκίνησαν μία πολυετή διαδικασία επιλογής νέου τύπου επιθετικού ελικοπτέρου. Η οποία τελικά κατέληξε στην επιλογή του Τ-129 (ΑW129) και των δικαιωμάτων του προγράμματος κατασκευής και περαιτέρω ανάπτυξής του. Ας πάμε στο προκείμενο…
Τα χρήματα για τη ναυπήγηση κορβετών μπορούν να βρεθούν. Στην πραγματικότητα η απάντηση βρίσκεται στην αυστηρή «προτεραιοποίηση». Εξετάζοντας την προμήθεια των σε κάθε περίπτωση κορυφαίων ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων MH-60R, αρχικά αποφασίστηκε η προμήθεια τεσσάρων και κατόπιν εφτά, έναντι 600 εκατομμυρίων δολαρίων. Κι αυτό στην περίοδο που όλοι γνώριζαν πως έκλεινε ήδη το “παράθυρο ευκαιρίας” για τον εκσυγχρονισμό των τεσσάρων φρεγατών MEKO 200HN.
Υποστηρίχθηκε ότι η αγορά τους ήταν πραγματική ευκαιρία για το Πολεμικό Ναυτικό λόγω της χαμηλής τιμής τους. Ακόμα κι έτσι να ήταν, θα είχε νόημα εάν τα χρήματα επαρκούσαν για να καλυφθούν οι προτεραιοποιημένες ανάγκες. Το όποιο οικονομικό όφελος υστερεί μπροστά στο επιπρόσθετο κόστος… διάσωσης επί της ουσίας τεσσάρων φρεγατών την ύστατη ώρα. Δημοσίευμα του αμερικανικού The WarZone αποκάλυπτε ότι τα ελικόπτερα αυτά περίσσεψαν στο Ναυτικό των ΗΠΑ λόγω περικοπής του αριθμού των LCS που θα ναυπηγούσε.
Δημοσιεύματα αναφέρουν πλέον ότι η Ελλάδα προτίθεται να αγοράσει άλλα τρία τέτοια ελικόπτερα. Οι Αμερικανοί περιέκοψαν ταυτόχρονα και αναλογικά πλοία και ελικόπτερα, ενώ εμείς θεωρούμε φυσιολογικό να αγοράζουμε έστω κορυφαία ελικόπτερα, χωρίς να έχουμε εξασφαλίσει ότι θα έχουμε μονάδες επιφανείας για να επιχειρούν!
Με βάση τη δαπάνη που έχει γίνει μέσω FMS για τα αρχικά εφτά MH-60R, εκτιμάται ότι το κόστος αγοράς τριών ακόμα θα κυμανθεί -χονδρικά- περί τα 250 εκατ. δολάρια. Στο ποσό αυτό να προστεθούν και τα 380 εκατ. δολάρια που εκτιμάται ότι θα κοστίσει η πρόθεση αγοράς τριών UAV MQ-9B. Ουδεμία ένσταση για την επιχειρησιακή αξία και καταλληλότητα των συστημάτων και σε αυτή την περίπτωση.
To DP έχει επιχειρηματολογήσει αναφορικά με την προτεραιοποίηση της συγκεκριμένης προμήθειας, όπως και των γαλλικών Patroller. Ήδη μαζεύτηκε ένα ποσό μισού δισ. ευρώ το λιγότερο που μπορεί να φθάσει έως και τα 700 εκατ. ευρώ! Εμείς όμως ακόμα συζητάμε το πως θα υλοποιήσουμε το πρόγραμμα των κορβετών, σε μια έμμεση παραδοχή ότι αμφισβητούμε την προτεραιότητα…
Προσθέτοντας και άλλα 500 τουλάχιστον εκατομμύρια ευρώ που είναι το εκτιμώμενο κόστος Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) των τεσσάρων φρεγατών κλάσης ΥΔΡΑ (ΜΕΚΟ 200ΗΝ) του Πολεμικού Ναυτικού. Με κλάσμα του κόστους μπορούν να γίνουν βασικές εργασίες έως ότου αρχίσει η παραλαβή των νέων μονάδων, οπότε και θα ξεκινήσουν να αποσύρονται σταδιακά.
Οι δε πιθανότητες καθυστερήσεων και αύξησης του κόστους των εργασιών που τελικά θα απαιτηθούν (κανείς δεν μπορεί να τις καθορίσει με απόλυτη ακρίβεια εκ προοιμίου), για τον εκσυγχρονισμό των τεσσάρων MEKO 200HN, είναι εξ ορισμού ιδιαίτερα αυξημένες, λόγω παλαιότητας και αδιάκοπης επιχειρησιακής εκμετάλλευσης από τη δεκαετία του ‘90. Η πιθανότητα να προκύψει ζήτημα αντικατάστασης περισσότερων συστημάτων και εκτέλεσης εκτεταμένων επισκευών, θα μπορούσε να αυξήσει και το τελικό κόστος και τον χρόνο ολοκλήρωσης του προγράμματος.
Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των MEKO 200 του Ναυτικού της Αυστραλίας (RAN), που θα πρέπει να επισημανθεί ότι είναι νεότερα πλοία από τα ελληνικά (ένταξη του FFH 150 HMAS Anzac σε υπηρεσία το 1996 και του όγδοου σκάφους, FFH 157 Perth το 2006!), ξεκίνησε το 2010 για να ολοκληρωθεί το 2017 με την παράδοση και του τελευταίου σκάφους! Το Πολεμικό Ναυτικό έχει σταθμίσει όλες αυτές τις παραμέτρους και έχει ισχυρό επιχείρημα όταν φοβάται ότι ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ 200HN, από λύση ανάγκης, μπορεί να πάρει τη μορφή καταστροφικής εξέλιξης στο χειρότερο -αλλά δυστυχώς υπαρκτό- σενάριο.
Αυτός είναι ο λόγος που επιθυμεί άσκηση του δικαιώματος ναυπήγησης και τέταρτης φρεγάτας FDI Belhara HN, πέραν της άμεσης επιλογής κορβέτας για την ασφαλή, πλήρη και σε βάθος χρόνου κάλυψη των αναγκών. Το Πολεμικό Ναυτικό χρειάζεται νέες μονάδες με προηγμένους αισθητήρες και όπλα για όλους τους ρόλους για τα επόμενα 30 χρόνια. Να πετύχει συνολική επανεκκίνηση και όχι να συνεχίσει με ημίμετρα και “μπαλώματα”.
loading...
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.