Tην ονομασία την οφείλει σε ένα μυθικό πρόσωπο, τον βασιλιά της Σαλαμίνας Αίαντα που σύμφωνα με την μυθοπλασία υπήρξε ένας από τους ήρωες του Τρωϊκού πολέμου και ένας από τους μνηστήρες της Ωραίας Ελένης.
Για κάποιο μεταφυσικό λόγο ο Άγιαξ έχει συνδέσει την (ποδοσφαιρική) ύπαρξη του με την Ελλάδα τον τελευταίο μισό αιώνα, τα χρόνια που βγήκε άλλωστε από την αφάνεια και μετατράπηκε από μια ασήμαντη μικρομεσαία ομάδα του Άμστερνταμ, σε μία ποδοσφαιρική οντότητα.
Τα πάντα οφείλονται σε μια τεράστια μορφή, τον Γιόχαν Κρόιφ που εδώ και έξι μήνες «μαγεύει» τα πλήθη στον Παράδεισο.
Εκείνος με το μοναδικό ταλέντο του, από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του’60 και μετά οδήγησε με την μαεστρική του δεινότητα τον Άγιαξ στη κορυφή. Και αφού το 1969 απέτυχε στην Μαδρίτη να στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης κόντρα στην Μίλαν του Τζιάνι Ριβέρα και του Πιερίνο Πράτι, τα κατάφερε το 1971, στον «ποδοσφαιρικό Ναό», το Γουέμπλεϊ.
1971: Παναθηναϊκός
Αντίπαλος στον τελικό ο Παναθηναϊκός. Οι «πράσινοι» φαίνεται ότι έφεραν τύχη στον «Αίαντα» ανοίγοντας παράλληλα έναν αγωνιστικό ποδοσφαιρικό δίαυλο του Ελληνικού ποδοσφαίρου με την ομάδα από το Άμστερνταμ που ετοιμάζεται να δώσει δύο ακόμη επίσημους αγώνες με αντιπάλο, ομάδα από την χώρα μας, φθάνοντας αισίως τους 17. Εκείνη η θρυλική ομάδα του Άγιαξ του Ρίνους Μίχελς με τους Κρόιφ, Κάιζερ, Νέσκενς, Χουλσόφ, Σουρπίρ, Χάαν και τα άλλα αστέρια είχε επικρατήσει με 2-0.
1983: Ολυμπιακός
Δώδεκα χρόνια αργότερα με τον Άαντ Ν τε Μος στον πάγκο και νέα αστέρια τους Κούμαν, Γέσπερ Ολσεν, Μέλμπι, Φαν ντ’ Σιπ και ένα «αμούστακο» παιδαρέλι ονόματι Μάρκο Φαν Μπάστεν, γνώρισε οδυνηρό αποκλεισμό από τον Ολυμπιακό σε μία από τις κορυφαίες στιγμές των «ερυθρόλευκων» στην Ευρωπαϊκή τους διαδρομή. Με τον Χάιντς Χέερ στον πάγκο ο Ολυμπιακός απέσπασε ισοπαλία χωρίς γκολ στο (γκρεμισμένο εδώ και χρόνια) Ντε Μερ και στη ρεβάνς του κατάμεστου ΟΑΚΑ, ο Νίκος Αναστόπουλος με δύο γκολ στην παράταση χάρισε την νίκη με 2-0 και την πρόκριση στον δεύτερο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.
1986: Ολυμπιακός
Τρία χρόνια, μετά ο Άγιαξ είναι μία άλλη ομάδα. O Γιόχαν Κρόιφ ως προπονητής πιά κτίζει την καλύτερη ομάδα του «Αίαντα», μετά την δική του. Ποντάρει στο ταλέντο των Φαν Μπάστεν, Ράϊκαρντ, Βάουτερς, Μπόσμαν, Μπλιντ, Αρνολντ Μιούρεν (ο αδελφός του Γκερντ ανήκε στην ομάδα του 1971) και άλλων. Συναντά ξανά τον Ολυμπιακό. Αυτή την φορά στον δεύτερο γύρο του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Τον συντρίβει 4-0 στο Ντε Μερ και έρχεται για…τουρισμό στην Αθήνα, αποσπώντας ισοπαλία 1-1 στη ρεβάνς του ΟΑΚΑ με τον Βάουτερς να ισοφαρίζει στις καθυστερήσεις το γκολ του «πιτσιρικά» τότε Γιώργου Καπουράνη. Τον Μάΐο του 1987 ο Άγιαξ επέστρεψε στην Αθήνα, νίκησε 1-0 την Λοκομοτίβ Λειψίας και αναδείχθηκε Κυπελλούχος Ευρώπης.
1994: ΑΕΚ
Η «Ένωση» ντεμπουτάρει» στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ και ο πρώτος αντίπαλος της στη Νέα Φιλαδέλφεια, είναι τα «μωρά του Φαν Χάαλ». Ο άγνωστος τότε τεχνικός έχει στήσει μία ομάδα στα πρότυπα Κρόιφ. Μία ομάδα βγαλμένη από τα σπλάχνα του συλλόγου. Τα ονόματα Κλάιφερτ, Ντάβιντς, Ζέντορφ, Φαν ντε Σαρ, οι δίδυμοι Ντε Μπουρ, Οφερμαρς, Ραϊσίνγκερ δεν τα ήξεραν ούτε καν στην Ολλανδία. Κράτησε μόλις τον Μπλιντ από την παλαιά φουρνιά και το εκρηκτικό αυτό μείγμα, ταλέντου και ενθουσιασμού έκανε την Ευρώπη να παραμιλά. Νικά 2-1 στην Αθήνα, αν και ο Σαβέφσκι είχε βάλει μπροστά στο σκορ την ΑΕΚ και 2-0 στο Άμστερνταμ. Φθάνει έως το τέλος της διαδρομής τον Μάΐο και στη Βιέννη με σκόρερ τον Κλάιφερτ νικά 1-0 την Μίλαν και αναδεικνύεται για τέταρτη και τελευταία φορά πρωταθλητής Ευρώπης το 1995 στον τελικό της Βιέννης.
1996: Παναθηναϊκός
Οι πρωταθλητές Ευρώπης του 1995, εμφανίζονται φαβορί και για το 1996. Τα «αμούστακα» άρχισαν πιά να…ξυρίζονται. Από έφηβοι έγιναν άνδρες και φθάνουν δια περιπάτου στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Το Ολυμπιακό Στάδιο του Άμστερνταμ έχει μετατραπεί σε απόρθητο κάστρο. Αεράτοι, υπερφίαλοι, σνομπ έχουν πάρει για πλάκα τους Έλληνες του Παναθηναϊκού. Μοιράζουν 60.000 πλαστικά σημαιάκια και βάζουν Μπετόβεν και Μότσαρτ στη διαπασών για να αποχαιρετήσουν το Ολυμπιακό Στάδιο που γκρεμιζόταν. Ο Παναθηναϊκός ήταν ο τελευταίος αντίπαλος εκεί. Το γκολ του Βαζέχα, χαλάει το πάρτι, οι «πράσινοι» νικούν 1-0 αλλά στη ρεβάνς του ΟΑΚΑ, δεν αντέχουν την πίεση. Χάνουν 3-0 και ο Άγιαξ πάει τελικό και χάνει στο Ολύμπικο της Ρώμης από την Γιουβέντους στα πέναλτι.
1998: Ολυμπιακός
Σε σχέση με την προ διετίας ομάδα, ο Άγιαξ με τον Μόρτεν Όλσεν στο τιμόνι είναι εμφανώς ανανεωμένος. Τα αδέλφια Ντε Μπουρ, ο Φαν ντερ Σαρ και ο Λιτμάνεν έχουν απομείνει επί της ουσίας από την ομάδα του Φαν Χάαλ. Νέα πρόσωπα όπως ο Αρβελάτζε, ο Μακ Κάρθι, ο Γκρόνκιερ και ο Κικλάτζε ναι μεν αντικαταστούν αλλά δεν αναπληρώνουν το κενό που άφησαν εκείνοι που έφυγαν. Τέλος εποχής. Ο Ολυμπιακός τον συναντά στη φάση των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ. Νικά 1-0 με γκολ του Αλέκου Αλεξανδρή στο ΟΑΚΑ και στην Ολλανδική μεγαλούπολη συναντά τον Άγιαξ στο νεόκτιστο ακόμη «Άμστερνταμ Αρένα» εκεί που μετακόμισε μετά το γκρέμισμα του Ολυμπιακού Σταδίου του Άμστερνταμ.
2010 & 2016 ΠΑΟΚ
Στο ίδιο έργο θεατές, ΠΑΟΚ και Άγαξ, Το 2010 ήταν ο Λουίς Σουάρες που ήρθε με φόρα από το Μουντιάλ της Νοτίου Αφρικής για να συμβάλει τα μέγιστα στην πρόκριση σε βάρος του «Δικεφάλου» σκοράροντας σε Άμστερνταμ και Θεσσαλονίκη με την Ολλανδική ομάδα να προκρίνεται με το εκτός έδρας γκολ (1-1 και 3-3). Πριν από λίγες μέρες και πάλι ο ΠΑΟΚ απέσπασε ισοπαλία 1-1 στο «Άμστερνταμ Αρένα» αλλά απέτυχε στη Θεσσαλονίκη να πάρει την πρόκριση (1-2).
1973: Και στην…Σαλαμίνα!
Το 1973 στην περίοδο της τεράστιας ακμής του ο Άγιαξ ήρθε τρεις φορές στην χώρα μας για φιλικά παιχνίδια. Εκείνο που έμεινε στην μνήμη όλων ήταν το φιλικό στην…Σαλαμίνα με τον συνωνόματο Αίαντα που αγωνιζόταν τότε στην Β’ Εθνική.
Ήταν 13 Ιουνίου του 1973 με τον Άγιαξ να έρχεται στην Ελλάδα με την αναπληρωματική του ομάδα. Εξαίρεση ο Τζόνι Ρεπ που δύο εβδομάδες νωρίτερα στο Βελιγράδι (30/5) είχε πετύχει το μοναδικό γκολ του τελικού του κυπέλλου Πρωταθλητριών με το οποίο ο Άγιαξ είχε νικήσει την Γιουβέντους και είχε κατακτήσει για Τρίτη συνεχόμενη σεζόν το τρόπαιο. Ο Άγιαξ είχε επικρατήσει τότε με 2-0 με τον Ρεπ να πετυχαίνει ένα σπάνιας ομορφιάς γκολ με ατομική προσπάθεια και να δημιουργεί το άλλο που πέτυχε με αυτογκόλ ο Πιλάβης!
Φιλικά με ΠΑΟΚ και Ολυμπιακό το 1973
Στις 14/2 της ίδιας χρονιάς είχε αντιμετωπίσει τον ΠΑΟΚ στην Τούμπα με τον Γιόχαν Κρόιφ παρόντα (έπαιξε μόνο 25 λεπτά λόγω τραυματισμού). Τελικό σκορ 1-1 με τον Σταύρο Σαράφη να σκοράρει και να έχει δοκάρι και τον ανώτερο ΠΑΟΚ να δέχεται ανέλπιστη ισοφάριση στο 87’ από φάουλ του μετέπειτα προπονητή του, Άρι Χάαν.
Δύο μέρες αργότερα ο Άγιαξ ήρθε στην Αθήνα και νίκησε 2-1 τον Ολυμπιακό στο Καραϊσκάκη με γκολ των Κάιζερ και Ρεπ. Ο Βιέρα είχε ισοφαρίσει ενδιάμεσα για τον Ολυμπιακό που είχε χάσει πέναλτι στο 1-1 με τον Υβ (Τριαντάφυλλο).