Άρματα Μάχης με πυροβόλο 120ΜΜ σε Ελλάδα και Τουρκία (photos)

Η ιστορία των Leopard-2HEL ξεκινά το 1999 όταν εκφράστηκε επίσημα η απαίτηση για την προμήθεια 246 σύγχρονων αρμάτων μάχης για τον εξοπλισμό των έξι ΕΜΑ (Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων) της 21ης, της 23ης και της 25ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας (ΤΘΤ). 

Στην ίδια απαίτηση έγινε λόγος και για δικαίωμα προαίρεσης προμήθειας άλλων 246 αρμάτων μάχης για τον εξοπλισμό (κατά προτεραιότητα): (α) Των δύο ΕΜΑ της 24ης ΤΘΤ, της 50ης ΕΜΑ (οργανικά εντεταγμένη στην 50η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού) και των τριών ΕΜΑ που εξοπλίζουν την Τακτική Διοίκηση/21ο Σύνταγμα Πεζικού, την 3η και την 30η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού (221η, 311η και 16η αντίστοιχα). Το πρόγραμμα είχε ενταχθεί στο ΕΜΠΑΕ 1996-2000 με προϋπολογισμένο κονδύλι 550.000.000.000 δραχμές. Τελικά, ο αριθμός των υπό προμήθεια αρμάτων μάχης μειώθηκε στα 170 προκειμένου να μην υπάρξει υπέρβαση στο προϋπολογισμένο κονδύλι (η προσφορά της KMW για 246 Leopard-2 ήταν 851.875.000.000 δραχμές).

Η σύμβαση για την προμήθεια των 170 Leopard-2HEL υπογράφηκε τον Μάρτιο του 2003 και ήταν ύψους € 1.726.925.641 (η συνολική δαπάνη αφορούσε και στην προμήθεια 12 αρμάτων περισυλλογής Büffel και στην εγκατάσταση οκτώ γεφυρών Leguan σε ισάριθμα Leopard-1GR). Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, τα 30 από τα 170 άρματα μάχης θα κατασκευάζονταν στη Γερμανία, ενώ τα υπόλοιπα στην Ελλάδα. Το πρωτότυπο εξήλθε της γερμανικής γραμμής παραγωγής τον Μάιο του 2005 για τις προβλεπόμενες δοκιμές αποδοχής, οι οποίες ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2005 και ολοκληρώθηκαν τον Μάιο του 2006 με απόλυτη επιτυχία. Το πρώτο άρμα μάχης παραγωγής (δεύτερο του προγράμματος) παραδόθηκε στον ΕΣ τον Απρίλιο του 2006 από τη γερμανική γραμμή παραγωγής.

Τον Σεπτέμβριο του 2006 πραγματοποιήθηκαν στη Γερμανία 33 προβλεπόμενες δοκιμαστικές βολές κατά ενός, τυχαία επιλεγμένου, πύργου μάχης (η σύμβαση του 2003 προέβλεπε την κατασκευή 171 πύργων μάχης, εκ των οποίων ο ένας θα χρησίμευε ως πύργος δοκιμών για την αξιολόγηση της θωράκισης του). Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, δύο από τις βολές διαπέρασαν τη θωράκιση, στο δεξιό τμήμα του πύργου, εκεί όπου βρίσκεται το θερμικό περισκόπιο του πυροβολητή, με αποτέλεσμα ο ΕΣ να αρνηθεί την παραλαβή τα οκτώ ήδη έτοιμων μάχης. 

Την ίδια περίοδο προέκυψε και ένα οικονομικό ζήτημα, λόγω της απρονοησίας της ελληνικής πλευράς να μην συμπεριλάβει, στη συνολική δαπάνη της σύμβασης, τις πληρωμές ΦΠΑ ύψους € 260.000.00 περίπου, οι οποίες αναλογούσαν στις εργασίες κατασκευής των 140 άρματα μάχης στην Ελλάδα.

Το πρόβλημα της θωράκισης επιλύθηκε το καλοκαίρι του 2006 με την τοποθέτηση ενός επιπλέον στρώματος θωράκισης, βάρους 192 κιλών, στο τμήμα μπροστά από το θερμικό περισκόπιο του πυροβολητή και με την αντικατάσταση του αλουμινένιου πλαισίου της θυρίδας οροφής του αρχηγού πληρώματος. Ακολούθησαν νέες βλητικές δοκιμές, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 2007 και ήταν απολύτως επιτυχείς, με αποτέλεσμα, τον Οκτώβριο του 2007, να υπογραφούν τα πρωτόκολλα παραλαβής 25 έτοιμων αρμάτων μάχης. 

Ομοίως, το οικονομικό ζήτημα διευθετήθηκε τον Οκτώβριο του 2007 με την έναρξη της σταδιακής απόδοσης του ΦΠΑ στο Ελληνικό Δημόσιο. Έτσι, το 2008 οι παραδόσεις επιταχύνθηκαν και ολοκληρώθηκαν το Σεπτέμβριο του 2009.

Εντωμεταξύ, τον Οκτώβριο του 2008, ένας γεμιστής, στη διάρκεια άσκησης, ανακάλυψε τυχαία τριχοειδείς ρωγμές στην περιοχή των θυρίδων στην οροφή του πύργου. Αμέσως πραγματοποιήθηκε λεπτομερείς επιθεώρηση όλων των εν υπηρεσία Leopard-2HEL. Η επιθεώρηση διαπίστωσε παρόμοιες ρωγμές σε 68 άρματα μάχη. Για να μην διαταραχθεί πάλι το όλο χρονοδιάγραμμα παραλαβών αποφασίστηκε να συνεχιστούν κανονικά οι παραλαβές, αλλά να μην υπογραφούν τα πρωτόκολλα οριστικής παραλαβής μέχρι την επίλυση του προβλήματος. 

Τον Δεκέμβριο του 2009 το πόρισμα της KMW κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα θα επιλυθεί με τη χρήση ειδικής ρητίνης στα σημεία των ρωγμών και με την τοποθέτηση ενισχυτικού δακτυλίου στο επάνω μέρος του πύργου, στην περιοχή γύρω από τη θυρίδα του γεμιστή (εργασίες που εφαρμόστηκαν σ’ ολόκληρο το στόλο των Leopard-2HEL). Τέλος, τον Ιούλιο του 2011 προέκυψε θέμα αποφλοιώσεως στο κοίλο της κάννης κάποιων Leopard-2HEL, το οποίο αντιμετωπίστηκε με την τροποποίηση του προγράμματος συντήρησης της κάννης.

Τα 183 Leopard-2A4 αποκτήθηκαν, από τα γερμανικά αποθέματα, στο πλαίσιο της «ενδιάμεσης λύσης» του προγράμματος των Leopard-2HEL (η σχετική σύμβαση, ύψους € 280.018.240, υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2005). Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης τα 130 Leopard-2A4 θα επιθεωρούνταν, συντηρούνταν και θα επισκευάζονταν στη Γερμανία, ενώ τα υπόλοιπα στην Ελλάδα. Οι παραδώσεις των 130 Leopard-2A4, που επιθεωρήθηκαν στη Γερμανία, ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2005 και ολοκληρώθηκαν τον Απρίλιο του 2007. Τα υπόλοιπα 53 Leopard-2A4 παρελήφθησαν τον Φεβρουάριο του 2007, αλλά η εργοστασιακή τους επιθεώρηση ξεκίνησε μόλις το καλοκαίρι του 2008 με τα πρώτα Leopard-2A4 να παραδίδονται στον ΕΣ τον Ιούλιο του 2009 (οι παραδόσεις ολοκληρώθηκαν στις αρχές του 2012).

Τον Μάιο του 2007 αποφασίστηκε η προμήθεια 26 επιπλέον Leopard-2A4 (τα 13 θα χρησιμοποιούνταν ως πηγή άντλησης ανταλλακτικών, ενώ τα υπόλοιπα 13 θα αντικαθιστούσαν ισάριθμα Leopard-1A5 της 3ης Ίλης Μέσων Αρμάτων της 32ης Ταξιαρχίας Πεζοναυτών). Δυστυχώς όμως η χώρα μας πελαγοδρόμησε για μια ακόμα φορά με αποτέλεσμα, τον Ιούνιο του 2009, η Γερμανία να ενημερώσει την Ελλάδα ότι τα 26 Leopard-2A4 δεν ήταν πλέον διαθέσιμα καθώς διατέθηκαν σε άλλη χώρα!

Σαν να μην έφτανε αυτό, ενώ η Ελλάδα διαπραγματευόταν με τη Γερμανία το πλαίσιο της «ενδιάμεσης λύσης», δηλαδή ενώ η χώρα μας είχε τη χρυσή ευκαιρία να «σκουπίσει» τα τελευταία γερμανικά αποθέματα των Leopard-2A4, ήρθε η Τουρκία και κινήθηκε ταχύτατα, εκεί που η Ελλάδα πελαγοδρομούσε! Έτσι, το Νοέμβριο του 2005 υπογράφηκε σύμβαση, ύψους € 365.000.000, για την προμήθεια 298 Leopard-2A4 από τα γερμανικά αποθέματα (οι σχετικές εργασίες επιθεώρησης, συντήρησης και επισκευής πραγματοποιήθηκαν στην Τουρκία). Οι παραδώσεις ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2006 και ολοκληρώθηκαν το 2008. Λίγο αργότερα, τον Μάρτιο του 2010, υπογράφηκε νέα σύμβαση για την προμήθεια 56 επιπλέον Leopard-2A4, οι παραδόσεις των οποίων ξεκίνησαν το 2011 και ολοκληρώθηκαν το 2012. Πάλι απούσα η Ελλάδα!

Τα 170 M-60T προήλθαν από αναβάθμιση ισάριθμων M-60A1 RISE (το M-60T αποτελεί την τουρκική διαμόρφωση της ισραηλινής έκδοσης Μ-60 Sabra Mk.ΙΙ). Η σχετική σύμβαση, ύψους $ 687.5000.000 υπογράφηκε τον Μάρτιο του 2002. Το πρωτότυπο αναβαθμισμένο άρμα παραδόθηκε το Νοέμβριο του 2005 για δοκιμές, οι οποίες ολοκληρώθηκαν τον Μάιο του 2006. Αν και ο Τουρκικός Στρατός έκανε αποδεκτό το πρωτότυπο, εντούτοις κατέθεσε στην ισραηλινή πλευρά μια σειρά παρατηρήσεων προς διευθέτηση. Από την πλευρά τους οι ισραηλινοί ναι μεν επίλυσαν τα τεχνικά προβλήματα που προέκυψαν, αλλά το τελικό κόστος του προγράμματος αυξήθηκε στο $ 1.000.000.000. 

Εν τω μεταξύ, από το Νοέμβριο του 2005, άρχισε να λειτουργεί και η τουρκική γραμμή αναβάθμισης. Τελικά, το Μάιο του 2007 ξεκίνησε η εργοστασιακή παραγωγή των 166 αρμάτων που είχαν απομείνει, καθώς το πρωτότυπο και άλλα τρία αναβαθμισμένα άρματα μάχης της τουρκικής γραμμής παραγωγής, είχαν ήδη παραδοθεί στα τέλη του 2007. 

Οι παραδόσεις των υπόλοιπων 166 M-60T ξεκίνησαν στις αρχές του 2008 και ολοκληρώθηκαν τον Απρίλιο του 2010. Το πρόγραμμα αναβάθμισης περιλαμβάνει την εγκατάσταση του πυροβόλου MG-251 διαμετρήματος 120mm (θεωρείται εφάμιλλο των γερμανικών L-44, ενώ έχει δυνατότητα εκτόξευσης του αντιαρματικού βλήματος LAHAT), νέου συζυγούς πολυβόλου 7,62mm, του Συστήματος Ελέγχου Πυρός Knight-3, αυτόματου συστήματος κατάσβεσης πυρκαγιάς, του κινητήρα MTU-881 Ka-501 μέγιστης ισχύος 1.200 ίππων, σπονδυλωτής θωράκισης (εφάμιλλης των Merkava Mk.4), συστήματος προειδοποίησης εγκλωβισμού από ραντάρ και από υπέρυθρο σύστημα, συστήματος προστασίας από ΡΒΧ ουσίες, νέων ερπυστριών και δύο εξαπλών συστημάτων εκτόξευσης καπνογόνων βομβίδων.

Συνοπτικά, Ελλάδα και Τουρκία διαθέτουν 877 άρματα μάχης με πυροβόλο 120mm, εκ των οποίων 353 η Ελλάδα (170 Leopard-2HEL και 183 Leopard-2A4) και 524 η Τουρκία (354 Leopard-2A4 και 170 M-60T). Αν και σε ποσοτικό επίπεδο η Τουρκία διατηρεί το πλεονέκτημα (αναλογία 1,48 : 1), σε ποιοτικό επίπεδο η Ελλάδα είναι αυτή που έχει το πλεονέκτημα με τα 170 Leopard-2HEL, το οποίο παραμένει ένα από τα ισχυρότερα και ικανότερα άρματα μάχης στον κόσμο (στη διαμόρφωση Leopard-2HEL το άρμα μάχης αποτελεί συγκερασμό της έκδοσης Leopard-2A6 και των ελληνικών επιχειρησιακών απαιτήσεων).

Μείζων παραμένει το θέμα της προμήθειας σύγχρονων πυρομαχικών, παρά τις κατά καιρούς κινήσεις ενίσχυσης του αποθέματος πυρομαχικών των 120mm. Η τελευταία σύμβαση υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2014 (ύψους € 52.280.000) για την προμήθεια 12.000 πυρομαχικών, εκ των οποίων 3.000 DM-12A2 (€ 2.625.000), 7.500 DM-63 και 1.500 DM-63A1 (€ 47.655.000). Η ίδια σύμβαση προέβλεπε και την εκτέλεση εργασιών πιστοποίησης των πυρομαχικών στο ΣΕΠ (Σύστημα Ελέγχου Πυρός) των Leopard-2A4 (με κόστος € 2.000.000). Τα DM-12A2 και DM-63 παραδόθηκαν στα τέλη του 2014, ενώ οι παραδόσεις των DM-63A1 ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 2016 (πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 2015-2016 σε τρεις παρτίδες, αφού πρώτα έπρεπε να εισαχθούν τα βλητικά δεδομένα στους υπολογιστές των Leopard-2A4, κάτι που έγινε στις αρχές του 2015).

Η προμήθεια αυτή ήρθε να προστεθεί σε τρείς προηγούμενες προμήθειες απόκτησης πυρομαχικών. Συγκεκριμένα: (α) Το 2005 αποκτήθηκαν 5.000 πυρομαχικά DM-33A2 στο πλαίσιο της «ενδιάμεση λύση» προμήθειας των 183 Leopard-2Α4. Πριν την παραλαβή τους υπέστησαν εργοστασιακή ανακατασκευή, ενώ σήμερα μεγάλος αριθμός έχει αναλωθεί σε εκπαιδευτικές βολές (β) Τον Μάιο του 2010 ο τότε Υπουργός Εθνικής Αμύνης, Ευάγγελος Βενιζέλος, ενέκρινε προμήθεια ύψους € 63.000.000, για 15.000 πυρομαχικών από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, εκ των οποίων 9.000 DM-63, 3.000 εκπαιδευτικά DM-12 και 3.029 μεταχειρισμένα M-830A1 (από τις ΗΠΑ). 

Η δωρεάν παραχώρηση των M-830A1 αποφασίστηκε το 2011 και παρελήφθησαν τον Μάιο του 2012, αφού πρώτα επιθεωρήθηκαν διότι είχε λήξει το όριο ζωής τους (πρόκειται για πυρομαχικά παραγωγής της περιόδου 1999-2000) (γ) Τον Φεβρουάριο του 2012 υπεγράφη σύμβαση, ύψους € 14.000.000, για την προμήθεια 5.218 DM-53A1 (πρόκειται για βλήματα DM-53 παραγωγής 2001-2002, τα οποία αναβαθμίστηκαν στο επίπεδο DM-53A1 την περίοδο 2006-2007) και 5.500 εκπαιδευτικών M-865 από τα αποθέματα του Ολλανδικού Στρατού (πρόκειται για γερμανικά DM-38, που έχουν κατασκευαστεί στις ΗΠΑ). 

Το σύνολο των πυρομαχικών παρελήφθησαν τον Σεπτέμβριο του 2014. Τέλος, σε εκκρεμότητα, αν όχι ακύρωση, παραμένει το πρόγραμμα συμπαραγωγής 30.360 πυρομαχικών, το οποίο εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ της 27ης Σεπτεμβρίου 2010.

ΠΗΓΗ

loading...