Ο Χάρι Γκέιμ, ήταν ένας από τους Άγγλους ο οποίος συνέβαλλε για τη διάδοση του ποδοσφαίρου μακριά από τη Γηραιά «Αλβιόνα», αφήνοντας ανεξίτηλο το αποτύπωμά του περνώντας από την Ελλάδα και τον Παναθηναϊκό!
Το FourFourTwo του gazzetta.gr εξασφάλισε από το βιβλίο «Mister» την ιστορία του Χάρι Γκέιμ, του Άγγλου που έφερε στον Παναθηναϊκό και την Ελλάδα λίγη από την αύρα των δημιουργών του ποδοσφαίρου!
Ο δημοσιογράφος των Times και αρθρογράφος του ESPN, Ρόρι Σμιθ, ολοκλήρωσε πρόσφατα το βιβλίο «Mister: The men who gave the world the game», το οποίο ουσιαστικά εξιστορεί την πορεία των Άγγλων «ιεραποστόλων» του ποδοσφαίρου, των πρωτοπόρων προπονητών από το Νησί που βοήθησαν την διάδοση του παιχνιδιού ανά τον κόσμο και άλλαξαν σημαντικά τον τρόπο που αντιλαμβάνονταν το ποδόσφαιρο από τα τέλη της βικτοριανής εποχής. Ένα κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στον Χάρι Γκέιμ και την πορεία του στον Παναθηναϊκό και ο συγγραφέας το παραχώρησε στο FourFourTwo του gazzetta.gr.
Ο Σμιθ συνάντησε τον «Curious Harry», προσωνύμιο αποτελεί περισσότερο μια παράφραση του «Κύριος Χάρι», όπως τον άκουσε από ελληνικά χείλη, παρά μια περιγραφή για τον χαρακτήρα του. Εκείνος του μίλησε για την «κλίκα» των Άγγλων προπονητών στην εποχή που ξεκίνησε να προπονεί, στις αρχές δηλαδή της δεκαετίας του '50, σε ηλικία μόλις 27 ετών. Ήταν η μοναδική επιλογή που είδε στον ορίζοντα για να συνεχίσει την ενασχόληση με το αγαπημένο του παιχνίδι, καθώς οδηγήθηκε στο κρέμασμα των παπουτσιών του από την Κρίσταλ Πάλας όντας μόλις 26 χρονών, λόγω ενός σοβαρού τραυματισμού. «Μπορούσα να τρέχω, αλλά ένα μικρό στραβοπάτημα και αυτό ήταν», θυμάται για το τραυματισμένο του γόνατο.
Ένας 27χρονος Άγγλος, λοιπόν στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1950. Μικρότερος από αρκετούς από τους παίκτες που καλούταν να διαχειριστεί και να τους εισάγει νέες λογικές προπόνησης. «Είχα συχνή επαφή με την ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αγγλίας, αλλά κανείς στην πραγματικότητα δεν ενδιαφερόταν για το τι έκανα», τονίζει στην κουβέντα με τον Ρόρι Σμιθ.
Κλασικό παιδί της «σχολής Γουόλτερ Γουίντερμποτομ», του πρώτου manager της Εθνικής Αγγλίας και διευθυντή προπονητικών προγραμμάτων της FA, ο Χάρι Γκέιμ απέφυγε τα δύσκολα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου λόγω του status του ως επαγγελματίας ποδοσφαιριστής. Όταν κατετάγη στη RAF, έγινε εκπαιδευτής φυσικής κατάστασης στους πιλότους. Είδε ότι αυτός ήταν ο τρόπος για να διατηρηθεί στο ποδόσφαιρο. Έτσι, γράφτηκε στα μαθήματα προπονητικής της FA και εκεί γνώρισε έναν άλλο τεχνικό που δούλευε στο εξωτερικό, τον Μπίλ Φλάτλι. Τον ενημέρωσε ότι εκτός Αγγλίας παρουσιάζονται αρκετές ευκαιρίες και του είπε ότι θα πει στον ίδιο τον Γουίντερμποτομ για την περίπτωσή του, προκειμένου να τον έχει στα υπόψιν.
Στην Αγγλία άπαντες προπονητές μεταξύ 30 και 40 ετών, έτσι η μετα-εμφυλιακή Ελλάδα ήταν το... κατάλληλο αγροτικό. Ο μέντορας Γουίντερμποτομ είπε στον μικρό τότε Χάρι ότι αν αποκτήσει 10 χρόνια υπηρεσία στο εξωτερικό, θα μπορέσει να του βρει δουλειά στην Αγγλία. Υπήρχε μια θέση στο Χονγκ Κονγκ, μία στην Ελβετία και μία στον Παναθηναϊκό. Αποφάσισε να επιλέξει την τελευταία, συζητώντας με τη σύζυγό του. Ακόμα έχει ως ενθύμιο το εισιτήριο των πτήσεων για Παρίσι, Ρώμη και τελικά Αθήνα. Ανήμερα των 27ων γενεθλίων του, τα έλεγε με τους ανθρώπους του Παναθηναϊκού δίπλα στη θάλασσα.
Ο Γκέιμ συνάντησε μια Ελλάδα που προσπαθούσε να συνέλθει από τον εμφύλιο. Η μαύρη αγορά άνθιζε, με αρκετούς να προσπαθούν να «γδύσουν» τους ξένους. Ο Άγγλος προπονητής, είδε αρκετούς φίλους του Παναθηναϊκού να προσπαθούν να τον σώσουν από τις παγίδες των μαυραγοριτών και να τον προμηθεύουν με πράγματα. Το ζεύγος έμενε σε ένα ξενοδοχείο στο κέντρο και ο σύλλογος του είχε διαθέσει μεταφραστή για να προσπαθήσει να εγκλιματιστεί. Τα πράγματα στην αρχή ήταν δύσκολα. «Μου είπαν να πάρω το τραμ για το γήπεδο ακριβώς έξω από το ξενοδοχείο. Δεν ήξερα και κανείς δεν μου είπε ότι όλα εκεί λειτουργούσαν από την άλλη πλευρά του δρόμου». Έπρεπε να πάει στον οδηγό και να προσποιηθεί ότι κλωτσά μια μπάλα για να καταλάβει ότι έψαχνε τη Λεωφόρο και ότι κινούταν προς την αντίθετη κατεύθυνση!
Όταν πρωτοέφτασε στον αγωνιστικό χώρο, συνάντησε 400-500 ανθρώπους να τον περιμένουν, οι μισοί από τους οποίους για να δοκιμαστούν! Έπαθε σοκ. Διοργάνωσε μικρούς αγώνες για το ξεσκαρτάρισμα, όμως οι πιο έμπειροι, διεθνείς, στην αρχή δεν τον έβλεπαν και με τον καλύτερο τρόπο. «Υπήρχαν στιγμές που μου έκαναν... ντου, αλλά οι άνθρωποι της διοίκησης με προστάτευαν». Στην προπόνηση τα πράγματα ήταν δυσκολότερα. Ως πιτσιρικάς στη Γουέστ Χαμ είχε μάθει να δίνει τρομερή έμφαση στη φυσική κατάσταση. Από τότε, ήταν το βασικό του κριτήριο. «Η μεγαλύτερη έμφαση δινόταν στη φυσική κατάσταση, επειδή όταν είσαι σε καλή κατάσταση μπορείς να νικήσεις έναν καλό ποδοσφαιριστή. Εκείνοι που προπονούνται σκληρά, στο τέλος των αγώνων έχουν το πλεονέκτημα. Λίγα χρόνια μετά την απομάκρυνσή του επέστρεψε στην Αθήνα για διακοπές και οι παίκτες του τον πήγαν σε μια ταβέρνα για να τα πουν. «Ένας από αυτούς, ο Γιώργος Κουρτζίδης με φώναξε. Μου είπε: "Κύριε Χάρι, όταν ξεκινήσατε τις προπονήσεις σχεδόν μας σκοτώσατε. Θέλαμε να σας επιτεθούμε. Ο καθένας μας ξεχωριστά. Αλλά μετά είδαμε ότι είχατε δίκιο και εμείς άδικο», θυμάται ο Γκέιμ. Οι διδαχές του ήταν εντελώς νέες, εισάγοντας μια διαφορετική, περισσότερο επαγγελματική αντίληψη για το παιχνίδι.
Ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα ήταν η... απώλεια των οδηγιών του στη μετάφραση. Ήταν κάτι που κατάλαβε ο ίδιος και όταν έβαλε γνωστούς του να παρακολουθούν τα όσα έλεγε και τη μετάφρασή τους, ο διερμηνέας συχνά έλεγε: «Ο προπονητής είπε να κάνετε αυτό, αλλά νομίζω είναι καλύτερα αν το κάνετε αλλιώς». Τελικά κατέληξε να σχεδιάζει με κιμωλία σε μαυροπίνακα και να κάνει πρώτος την άσκηση για να είναι σίγουρος.
Ο Χάρι Γκέιμ όμως δεν επέμεινε μόνο στη φυσική κατάσταση. Όπως αρκετοί από τους «μαθητές» του Γουίντερμποτομ, εφάρμοσε για πρώτη φορά τόσο σημαντική δουλειά με τη μπάλα. Έδωσε μια προπονητική ταυτότητα που στην Αγγλία μπορεί να χαρακτηριζόταν αιρετική, αλλά δούλεψε τέλεια στην Ελλάδα, όπου η έμφαση στο παιχνίδι είχε να κάνει με την ατομική ικανότητα. «Η προπόνησή μου ήταν βασισμένη στη χρήση μπάλας. Έκανε ό,τι μας έκαναν στη Γουέστ Χαμ, αλλά με τη μπάλα. Αν την κυνηγάς, θα τρέξεις περισσότερο από ότι χωρίς αυτή. Το μυαλό σου είναι συγκεντρωμένο στη μπάλα, όπως πρέπει να είναι και κατά τη διάρκεια του αγώνα> Προσπάθησα να κάνω τις προπονήσεις όσο το δυνατόν πιο ενδιαφέρουσες και σε μεγάλο βαθμό αυτό δούλεψε». Ο Άγγλος έδωσε μεγάλη σημασία και στο αποτέλεσμα. Στη χώρα του, από πολλούς το αποτέλεσμα ήταν μια διάσταση που κρατούσε το παιχνίδι πίσω. Στην Ελλάδα, βοήθησε τις μεθόδους του να γίνουν ευκολότερα αποδεκτές.
Η πορεία του Γκέιμ συνοδεύτηκε από δύο πρωταθλήματα Αθηνών και ένα Ελλάδας. Αποχώρησε το 1953 διότι η υποχώρηση της δραχμής και το γεγονός ότι ο ίδιος πληρωνόταν σε στερλίνες σήμαινε πως ο μισθός του θα ήταν μεγαλύτερος του... πρωθυπουργού! Όμως ο Γκέιμ πρόλαβε να ζήσει αρκετά. Θυμάται την πρώτη επίσκεψή του στη Λεωφόρο: «Πήγαμε εκεί και δεν υπήρχε χορτάρι. Ήταν όλο χώμα. Γύρω από τον αγωνιστικό χώρο ήταν σαν μεγάλα κλουβιά από σύρμα. Έπαθα σοκ. Ρώτησα γιατί υπήρχαν αυτά τα σύρματα και μου είπαν ότι θα δω το βράδυ που έχει φιλικό». Είδε χιλιάδες κόσμου να σκαρφαλώνει πάνω σε αυτά. Θυμήθηκε επίσης την πρώτη αναμέτρηση με τον Ολυμπιακό εκτός έδρας. «Οδηγούσαμε για το ματς στον Πειραιά. Ο πρόεδρος με πήρε και όπως πηγαίναμε το φανάρι άναψε κόκκινο. Όχι απλά δεν σταμάτησε, δεν έκοψε καν ταχύτητα. Τον ρώτησα έκπληκτος τι έκανε. Μου είπε: "Σήμερα δεν σταματάμε στο κόκκινο!"».
Προς το τέλος της καριέρας του, μετά από ένα ταραχώδες πέρασμα από την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου του Ιράν, ο Γκέιμ κλήθηκε από μια ομάδα με τον όνομα Κλαουσένγκεν από την Νορβηγία. Έμεινε εκεί για πέντε χρόνια προσπαθώντας να μαζέψει χρήματα για τη συνταξιοδότησή του και μια από τις βασικές του αρμοδιότητες ήταν η ίδρυση ακαδημίας. Από εκεί πέρασε και ένας «δολοφόνος» με αγγελικό πρόσωπο που έμελλε να κρίνει έναν από τους πιο συγκλονιστικούς τελικούς Champions League όλων των εποχών. Ο Όλε Γκούναρ Σόλσκιερ, ο οποίος δήλωσε πολύ αργότερα σε περιοδικό της χώρας του πως πολλές από τις ποδοσφαιρικές του βάσεις, μπήκαν σε εκείνη την ακαδημία.
Ο Γκέιμ επέστρεψε στον Παναθηναϊκό το 1960, όταν ένας-δυο παράγοντες που διάβαζαν για τα επιτεύγματά του στην Αντβέρπ τον πήραν πίσω. Πήρε δύο πρωταθλήματα Ελλάδας και έβαλε τις βάσεις για την αήττητη ομάδα του Στέφαν Μπόμπεκ, ενώ υπό τις οδηγίες του ο Παναθηναϊκός αγωνίστηκε για πρώτη φορά Ευρώπη...